Zapewne nie raz każdemu z nas zdarzyło się usłyszeć „za moich czasów tego nie było”. Wielu tak postrzega współczesne problemy społeczne, nie rozumiejąc ich wypiera je, udaje, że są nieistotne, przesadzone, wymyślone, po prostu „nie ma sprawy”. Świat ciągle się zmienia, wraz z nim ludzie, a realnych problemów wciąż przybywa. Filmy i seriale nierzadko je podejmują, z większym lub mniejszym sukcesem.
CZY PROBLEMy SPOŁECZNe to dobry pomysł na film?
Problemy społeczne możemy rozpatrywać w dwóch znaczeniach:
- w znaczeniu szerokim – stosuje się go, gdy chcemy opisać zjawiska, które są lub mogą w przyszłości stanowić przedmiot zainteresowania socjologii lub innych nauk społecznych;
- w znaczeniu węższym – czyli problemy, które powstały w wyniku zjawisk, jakie są nie tylko przedmiotem refleksji uczonych, ale i przedmiotem ogólnego zainteresowania ludzi danego społeczeństwa; są to problemy niezgodne z normami przyjętymi przez ogół oraz takie, których pokonanie możliwe jest wspólnymi siłami. (J. Sztumski 2010, s. 47)
Biznes filmowy nie obawia się poruszać trudnych kwestii w swoich produkcjach. Reżyserzy oraz scenarzyści bardzo często czerpią pomysły ze świata realnego. Problemy społeczne są świetnym materiałem do realizacji filmowych, ponieważ są kontrowersyjne, a co za tym idzie dają do myślenia i nakłaniają do dyskusji. A skoro jest zainteresowanie, to na ekranie pojawia się coraz więcej takich produkcji. Kino niesie jednak na swoich barkach ogromną odpowiedzialność. O to jak sobie z nią radzi sobie zapytaliśmy dr Iwonę Morozow, filmoznawczynię, kulturoznawczynię i antropolożkę, adiunkta w Katedrze Dziennikarstwa i Komunikacji Społecznej Uniwersytetu Humanistycznospołecznego SWPS we Wrocławiu.
ZABURZENIA PSYCHICZNE DOMENĄ XXI WIEKU
Przed 2020 rokiem depresja zajmowała czwarte miejsce na liście najpoważniejszych problemów zdrowotnych świata. Obecnie, biorąc pod uwagę sytuację epidemiologiczną i związaną z nią izolację, problem ten może być znacznie poważniejszy .
czytamy w artykule „Wylecz depresję ” opublikowanym przez SAMODZIELNY PUBLICZNY ZESPÓŁ OPIEKI ZDROWOTNEJ W MIŃSKU MAZOWIECKIM
Choroby oraz zaburzenia psychiczne to nie fikcja, to realny problem, z którym musi zmierzyć się wiele osób. Trudno jednak walczyć z czymś co jest w naszej głowie, pozostając nienamacalne. Jak pomóc osobom zmagającym się z tymi problemami? Na pewno potrzeba do tego sporo empatii, a dużym problemem jest podejście społeczne, które wyklucza chorego, zamiast akceptować i wspierać. Czy filmy mogą wpłynąć na tę sytuację, odkrywając przed nami światy, od których wolelibyśmy się trzymać z daleka? Czy oswajają nas z wszechobecnymi problemami, czy pokazują prawdę? Te i inne pytania zadaliśmy Katarzynie Kulwickiej-Durmowicz, psycholożce z Uniwersytetu Humanistycznospołecznym SWPS we Wrocławiu.
Problemy na pLATFORach STREAMINGOWych
Na platformach streamingowych wciąż pojawiają się nowe filmy i seriale, nie tylko dla młodzieży. Poruszają aktualne problemy społeczne, psychiczne i oswajają odbiorców z ich obecnością w życiu codziennym. Netflix jest tu idealnym przykładem. Przede wszystkim platforma ta jest przeznaczona dla wszystkich – niezależnie od wieku, płci, a także kontynentu. Produkcje Netflixa, zarówno seriale, jak i filmy, pokazują w swoich produkcjach przeróżne grupy społeczne, sytuacje rodzinne, finansowe, orientacje seksualne, problemy psychiczne, zjawisko samookaleczania, samobójstw i wielu innych tematów, które w społeczeństwie uznawane są za tabu. Netflix jest idealnym serwisem dla dorastających, młodych dorosłych oraz nastolatków, którzy niekoniecznie wiedzą do kogo zwrócić się ze swoim problemem, albo nie zdają sobie sprawy z tego, że taki problem ich dotyka.
HBO Go także jest platformą filmowo-serialową, na której co sezon możemy oglądać nowe produkcje. Pojawiają się tam serie filmów i seriali świetnie zrealizowanych, ale niekoniecznie skupionych na psychiczno-społecznej stronie filmów.
Pośród platform streamingowych wyróżnić możemy także TVN Player, czy IPLĘ. Te mimo, że udostępniają popularne filmy, koncentrują się raczej na udostępnianiu programów rozrywkowych.
NIE BÓJ SIĘ PROSIĆ O POMOC
W produkcjach filmowych czy serialach coraz częściej pokazywany jest młodzieńczy bunt, narkotyki, alkohol, stres, przemoc, depresja i seks. Widzowie często utożsamiają się z ich bohaterami. Kiedy już jednak uświadomimy sobie problem, warto jednak wiedzieć, gdzie szukać realnej pomocy.
Na stronie Narodowego Funduszu Zdrowia, widnieją szczegółowe informacje, jak radzić sobie z depresją https://zip.nfz.gov.pl/GSL/
Gdzie szukać pomocy? PRZEMOC
• https://www.gov.pl/web/gov/skorzystaj-z-pomocy-dla-osob-dotknietych-przemoca-wrodzinie
• http://www.niebieskalinia.info
Gdzie szukać pomocy? NARKOTYKI
• https://www.kbpn.gov.pl/portal?id=110945
Antydepresyjny Telefon Forum Przeciw Depresji
tel. 22 594 91 00
(czynny w każdą środę – czwartek od 17.00 do 19.00)
Telefon zaufania dla osób dorosłych w kryzysie emocjonalnym
tel. 116 123
(poniedziałek-piątek od 14:00-22:00, połączenie bezpłatne)
Telefon Zaufania dla Dzieci i Młodzieży
tel. 116 111
(czynny 7 dni w tygodniu, 24 h na dobę)
Ogólnopolski telefon dla ofiar przemocy w rodzinie
„NIEBIESKA LINIA” tel. 800-12-00-02
Ogólnopolski Telefon Zaufania Narkotyki
„Narkomania” tel. 800 199 990
NASZE TOP 3 SERIALE PORUSZAJĄCE TEMATYKĘ PROBLEMÓW SPOŁECZNYCH
W kwietnikowym, subiektywnym rankingu znalazły się takie seriale jak Skam (reż. Julie Andem), Euforia (reż. Sam Levinson) i Grand Army (reż. Katie Cappiello). Dlaczego akurat te? Bo w najbardziej naturalny i prawdziwy sposób przedstawiają życie i historie młodzieży, która na co dzień stawia czoła różnym problemom i… całemu światu. Nie od dzisiaj wiadomo, że czasy szkolne nie są najłatwiejszym momentem w życiu nastolatków – i nie chodzi tu o naukę. To bardzo istotne, by historie opowiadać rzetelnie i nie przekoloryzowywać ich – tak by ludzie szukający wsparcia mogli znaleźć w nich odpowiedzi na swoje pytania.
- SKAM
Kiedy w 2015 roku w telewizji NRK pojawił się SKAM, początkowo dostępny tylko dla Norwegów, w internecie zawrzało. Jeden odcinek był emitowany w kilkuminutowych częściach codziennie od poniedziałku do czwartku, a co piątek premierę miał pełnowartościowy odcinek składający się ze wspomnianych wcześniej pięcio- czy sześcio-minutówek. Po zobaczeniu jak realistyczny jest serial, internauci zaczęli nielegalnie pobierać odcinki, wstawiać napisy i dodawać na Google Docs, by każdy kto ma link, mógł go obejrzeć. Historie były na tyle angażujące, że cały świat oszalał – w każdy piątek, z wypiekami na twarzy czekaliśmy na nowy odcinek. Co niespotykane, aktorami nie byli sławni celebryci, ale dzieciaki, które, w odróżnieniu do większości amerykańskich produkcji, wyglądały jak dzieciaki.
Sukces w Norwegii odbierany jest głównie przez pryzmat pracy dziennikarskiej jaki włożyli przy produkcji reżyser, a także copywriterzy. Przed rozpoczęciem zdjęć, przeprowadzili oni wiele rozmów z norweskimi szesnastolatkami i siedemnastolatkami, o tym jak wygląda ich życie, imprezowanie, codzienność, problemy.
PISZE SHERRY, NA SWOIM BLOGU “FENIKS”
Akcja serialu toczyła się “na żywo”, tzn. jeśli odcinek był emitowany 6 czerwca 2016 to akcja także toczyła się tego samego dnia. Co więcej, postacie miały swoje własne social media, uzupełniane na bieżąco, tzn. dzięki zdjęciu mogliśmy się dowiedzieć o jakiejś imprezie czy wątku. SKAM zwraca uwagę na wszystko, od niuansów, takich jak sposób ubierania się, po komunikacje między nastolatkami. Rozmowy, zarówno pisane, jak i mówione są niesamowicie naturalne. Klimatu dodaje także dopracowana i nowoczesna ścieżka dźwiękowa. Zadbali o wszystkie detale, od dialogów po obsadę aktorską, która według krytyków jest fenomenalna.
Skam to jeden z najlepszych seriali o nastolatkach ostatnich lat [..] opowiada o prawdziwych problemach młodych ludzi. [..}bez ściemy i zahamowań poruszają kwestie seksu, tolerancji, mediów społecznościowych, popularności, poczucia przynależności, przyjaźni, związków, przemocy i imprezowania.
ESKA, „SKAM – 5 DOWODÓW NA TO, ŻE TO NAJLEPSZY SERIAL O NASTOLATKACH„
O czym jest SKAM?
O relacjach międzyludzkich w liceach, o zerwaniach, wysyłaniu nagich fotek, miłości bez względu na płeć, pierwszym razie, kapitaliźmie, globalizacji, braku podziałów ze względu na rasę i pochodzenie (np. historię Sany – muzułmanki żyjącej w europejskich realiach).
Skam stał się najpopularniejszym programem NRK w historii i w pewnym sensie. Norweski kanał ogłosił, że serial pobił wiele rekordów oglądalności w swojej usłudze przesyłania strumieniowego online .
MATHEW PAWŁA GUNDERSEN, HTTPS://WWW.LIFEINNORWAY.NET/
Skam to nie tylko Norwegia. Pomysłem zachwycił się cały świat i powstały spin-offy, podporządkowane pod realia i zwyczaje danego kraju. Mamy SKAM francuski, niemiecki, amerykański, włoski, holenderski, australijski. Wszystkie powstały pod okiem reżyserki pierwszej wersji – Julie Andem.
2.EUFORIA
Jeśli ktoś ma wątpliwości, czy obejrzeć ten serial, warto zobaczyć zwiastun.
Euforia to po prostu ciągła euforia. To opowieść o dziewczynie, która została zniszczona przez wadliwy system. Uzależniona od narkotyków, rzuciła się w wir imprez. Rue stara się nic nie czuć. Wtedy poznaje Jules i wszystko się zmienia.
Historia zainspirowana jest Samem Levinsonem – reżyserem, ubrana w szaty amerykańskiej dziewczyny i jej przyjaciół. Każdy odcinek odpowiada jednej postaci i skrupulatnie opowiada jej historię, zaczynając od najistotniejszego okresu – dzieciństwa. Każdy bohater jest zepsuty na swój sposób, a to wynik problemów, z którymi się zmaga. Trudności wynikające z braku lub nieprawidłowych relacji z ojcem, toksycznego związku, otyłości, pożądania, miłości (czy aby na pewno?), narkotyków, choroby, pychy, chciwości, bezradności.
W Euforii każdy szczegół jest dopracowany – aktorzy to zdolni młodzi dorośli, to nie celebryci 30+ przebrani w stroje licealistów. Nawet dzieci, które grały role głównych bohaterów sprzed okresu dojrzewania wyglądają niesamowicie podobnie. Całość dopełnia idealnie dobrana muzyka, genialne stroje i brokatowe makijaże. W jednym z wywiadów aktorzy opowiadają, że scenariusz dostali z soundtrackiem – do każdej sceny została przyporządkowana piosenka, żeby aktorzy mogli wczuć się w klimat.
Kiedy dorośli piszą programy dla nastolatków, często może się to wydawać nieautentyczne. Jak uchwyciłeś to pokolenie?
PYTA REDAKCJA MAGAZYNU GQ
Prostu napisałem siebie. Po prostu napisałem siebie jako nastolatka. Myślę, że te uczucia i wspomnienia są dla mnie nadal niezwykle dostępne i nie są trudne do zobrazowania. Po prostu piszę siebie i to, co czułem, przez co przechodziłem, gdy byłem młodszy i miałem do czynienia z nałogiem. –
ODPOWIADA REŻYSER SAM LEVINSON.
3. GRAND ARMY
Nastolatkom w okresie dojrzewania znowu daje się najtrudniejsze dla nich zadanie – przetrwać liceum bez szwanku. Można sobie tylko wyobrazić, że mieszkając w Nowym Jorku jest jeszcze gorzej. Zamach terrorystyczny, strach przed stratą kolegi, rasizm, pierwszy seks, gwałt i przyzwolenie na niego i ostracyzm. Serial różni się od innych tym, że pokazuje rzeczy, w których prawdopodobieństwo zdarzenia, nie chcemy wierzyć. Gdyby ktoś nam powiedział, że najlepsi przyjaciele mogą nas skrzywdzić, nikt by nie uwierzył. Gdy w grę wchodzą używki, wszystko jest prawdopodobne.
Poruszanie tematu gwałtu w serialu, zwłaszcza jeśli chodzi o Twoich bliskich przyjaciół, jest czymś, czego osobiście wcześniej nie widziałam. Myślę, że to początek wielkiej rozmowy, którą należy przeprowadzić. Bardzo ważne jest, aby rozmawiać o gwałcie dokonywanym przez swoich najlepszych przyjaciół, ponieważ jest to bardzo powszechne. W moim życiu jest więcej niż garstka osób, o których wiem, że przeszły przez coś podobnego. – mówi Odessa A’zion, odgrywająca rolę Joey.
Grand Army opowiada także o konsekwencjach naszych czynów. Uczy, że każdego dosięgnie kiedyś sprawiedliwość – jakkolwiek to brzmi – bardziej, lub mniej sprawiedliwa.
Nie jest aż tak popularny jak Skam i Euforia, ale z pewnością im dorównuje.
Katie [przyp. red. reżyserka] jest naprawdę wielka, że potrafi sprawić, że serial jest tak autentyczny, jak to tylko możliwe .Gdyby była taka linijka w scenariuszu, w której czulibyśmy, że sprawy potoczyłyby się inaczej w naszym życiu, była otwarta na wszystkie nasze propozycje.
– MÓWI MALIQ JOHNSON, KTÓRY GRA DRUGIEGO MUZYKA JAYSONA JACKSONA, W ROZMOWIE Z TVLINE.
A jakie są wasze ulubione seriale?
filmowe bingo
Weekend, czas wolny, możliwość „wychillowania się totalnego” i naładowania baterii na kolejny tydzień. Przed pandemią te trzy dni dla młodych ludzi były czasem na imprezowanie, w mniejszym czy większym gronie. Jednak czasy się zmieniły. Kluby, bary, puby zostały zamknięte, podobnie jak my w naszych mieszkaniach, a na domówki został nałożony limit osób.
Przychodzimy zatem z pomocą. Nie będziemy namawiać, do wyjścia z domów, ani łamania pandemicznych obostrzeń. Chcemy zaproponować pewną zabawę – bingo filmowe. Na czym ono polega? Poniżej znajduje się karta z zapisanymi różnymi kategoriami. Należy odszukać film, który ją zawiera i go obejrzeć. Pamiętajcie tylko by robić to pojedynczo, no i nie zapomnijcie wrócić do nas, by pochwalić się ile kategorii zniknęło z waszego bingo.
Wydawca: Sandra Grzelak
Wydawca Techniczny: Wiktoria Kaźmierczak
Redakcja: Kaja Czerkiewska, Katarzyna Frejman, Nikola Javurek, Aleksandra Sakowska
Źródła:
https://euphoria.fandom.com/wiki/Euphoria_Wiki https://medium.com/@bgwalthermart/skam-the-norwegian-drama-that-made-be-even-more-open-minded-e10f5261dd02 https://ndla.no/en/subject:14/topic:1:103867/topic:1:185037/resource:1:171839?filters=urn:filter:94dfe81f-9e11-45fc-ab5a-fba63784d48e https://zip.nfz.gov.pl/GSL/ https://mfiles.pl/pl/index.php/Problem_spo%C5%82eczny https://pl.wikipedia.org/wiki/Skam#cite_note-33 https://www.eska.pl/news/skam-5-dowodow-na-to-ze-to-najlepszy-serial-o-nastolatkach-aa-AiaV-wwnC-FdWo.html http://sherry-stories.blogspot.com/2016/11/serial-skam-sezon-1.html