Dlaczego niektórzy ludzie pragną mieć na ciele tatuaż? Dlaczego inni nigdy tego nie zrobią? Dla kogo jest to nieodwracalny i ryzykowny krok, a dla kogo sztuka na ciele? Czym są dla ludzi tatuaże? Te pytania zadałam studentom Uniwersytetu SWPS.
Tatuaże, będące różnymi manifestacjami osobowości, od lat w społeczeństwie powodują skrajne emocje — oburzenie i fascynację. Pozostawiają trwały ślad nie tylko na skórze, ale również w kulturze i świadomości ludzkiej. Ze względu na to, że często są metaforyczne, czasem głębszy sens mają jedynie dla posiadacza, są z tego powodu związane z tajemniczością i duchowością, a w dzisiejszych czasach znalazły swoje miejsce na skrzyżowaniu sztuki, tradycji i osobistego wyrazu.
Tatuaż obecnie stanowi nie tylko wyraz artystyczny, ale także manifestację wartości, doświadczeń życiowych, osobistego stylu oraz przekonań. Często pełni rolę pamiątki przypominającej o istotnych wydarzeniach lub osobach bliskich, które chce się zachować w pamięci. Dla niektórych jest to forma terapii, dla innych zaś to wyzwanie, odważna deklaracja przynależności do określonej grupy, czy przekonań. Jednak dla większości tatuaż staje się intymną rozmową z własnym ciałem, eksploracją tożsamości i ekspresją siebie, której nie sposób wyrazić słowami, czy gestami. To wyraz odwagi i wolności, który wciąż przemawia do nas poprzez barwny język symboli i historii, jakie nosimy na swoim ciele.
Udało mi się dowiedzieć od studentów SWPS, jakie “linie życia” przeplatają się na ich skórze.
Pomimo że tatuaże są w ostatnich dekadach bardzo popularne, wiele osób powstrzymuje się przed ich zrobieniem. Powodów może być wiele: brak pieniędzy, strach przed tym, że tatuaż się nie spodoba lub obawa, że nie dostanie się wymarzonej pracy. Jakie strachy kryją się w niechęci do tatuażu?
O tatuażach — albo ich braku — można mówić wiele, ale lepszym pomysłem jest ich oglądanie. Wszystkie na swój sposób odzwierciedlają osobowość ich posiadaczy. Jakie znaczenia można w nich znaleźć?
Moje tatuaże mają różne znaczenia: są przypomnieniem rodziny, która pozostała w Ukrainie, wyrazem moich poglądów, przekonań oraz bezgranicznej miłości do zwierząt. Znajdą jednak i takie, które mają dla mnie jedynie wartość wizualną.
Praca i tatuaże: czy są powody do obaw?
Tatuaże są tak mocno zakorzenione w naszej rzeczywistości, że wydaje się niemożliwe spotkać kogoś, kto stracił pracę z powodu wizyty w studiu tatuażu. Jeśli zajrzymy do Kodeksu Pracy, a dokładniej do artykułu 94., dowiemy się, że jakakolwiek dyskryminacja ze strony pracodawcy jest zabroniona, również jeśli dotyczy wyglądu pracownika. Paradoksalnie, pomimo ogromnego postępu w akceptacji i tolerancji społecznej, wciąż istnieją środowiska, gdzie obecność tatuażu może zaszkodzić. Niektóre miejsca pracy mają konserwatywne normy estetyczne. To sprawia, że osoby z widocznymi tatuażami na takich stanowiskach mogą spotkać się z oburzeniem współpracowników czy klientów, oraz z niedocenianiem ich umiejętności z powodu uprzedzeń kierownictwa. Problem może się pojawić wtedy, gdy chcemy zatrudnić się do:
- służb cywilnych (policja, wojsko);
- administracji rządowej;
- branży bankowej i ubezpieczeniowej;
- telewizji jako prezenter/prezenterka;
- linii lotniczych jako steward/stewardessa.
Niemniej jednak inkluzywność staje się coraz bardziej powszechnym zjawiskiem społecznym. Potwierdzeniem tego jest zarządzenie Komendanta Głównego Policji opublikowane 4 stycznia 2023 r., które daje możliwość policjantom na odsłonięcie tatuaży w trakcie pracy. Nie brakuje również przykładów ludzi, którzy odnoszą sukcesy na wymienionych stanowiskach, pomimo posiadania wizerunków na skórze, na przykład polska prezenterka Karolina Opolska albo dziennikarka z Nowej Zelandii — Oriini Kaipara, która posiada tradycyjny dla Maorysi tatuaż na twarzy nazywany „moko kauae”.
Tatuaże — od starożytności do teraźniejszości
Jaka jest historia tatuażu? Co było powodem do zdobienia swojego ciała w tak bolesny sposób w staryżytności? Odpowiedź na to znalazłam w podcaście pod tytułem “Tatuaże — na co nam to?” Strefy Psyche Uniwersytetu SWPS. Dr. Andrzej Galbarczyk opowiada o uzasadnieniu naszej potrzeby posiadania tatuaży. W rozmowie, którą prowadzi z nim psycholożka Joanna Flis, poruszane są tematy dotyczące historii tatuaży oraz tego, jakie znaczenie ma w tym ewolucja.
Symbolika tatuaży była głęboko zakorzeniona w wierzeniach o życiu pozagrobowym: Egipcjanie wierzyli, że mogą one zapewnić ochronę w podróży do zaświatów i ułatwić dostęp do życia po śmierci.
W Japonii tatuaże, zwane irezumi, były zarezerwowane dla członków yakuzy i często przedstawiały motywy związane z mitologią, historią lub przyrodą, a posiadanie ich było oznaką odwagi i determinacji.
W niektórych kulturach plemiennych tatuaże były i nadal są wykorzystywane dla oznaczenia wieku, statusu społecznego lub osiągnięć osobistych. Często mają charakter ceremonialny, a ich wykonanie odbywa się podczas ważnych wydarzeń życiowych, takich jak inicjacje czy śluby.
Jeżeli mówimy o czasach teraźniejszych należy wspomnieć o Ricku Geneście, znany jako Zombie Boy. To kanadyjski artysa i model. Zdobył rozgłos dzięki swojemu charakterystycznemu wyglądowi. Tatuaże pokrywały całe jego ciało, imitowały kości i tkankę mięśniową. Niestety, Zombie Boy zmarł tragicznie w 2018 roku.
Znana ze swoich tatuaży jest również australijska aktorka, modelka i DJ-ka Ruby Rose. Posiada ich na różnych częściach ciała, w tym na ramionach, klatce piersiowej, plecach i dłoniach. Na łopatkach ma wytatuowane rękawice bokserskie — nawiązują one do jej ojca chrzestnego Lionela Rose, który był bokserem. Niektóre z jej tatuaży odzwierciedlają jej osobiste doświadczenia, pasje i wartości, takie jak symbole LGBTQ+ oraz cytaty z literatury i filmów.
Jednorożec, trąbka oraz portret Davida Bowie — są to tatuaże ikony popu i utalentowanej piosenkarki Lady Gagi. Artystka pokrywa tuszem tylko lewą stronę swojego ciała, co wiąże się z umową, jaką zawarła z ojcem. Chciał bowiem, aby jedna strona ciała córki pozostała nietknięta farbą. Jednym z najbardziej znanych tatuaży Gagi jest napis „Little Monsters”, który umieściła na wewnętrznej części lewego łokcia. Jest to określenie, które używa wobec fanów, nawiązując do swojego albumu „Born This Way”.
Ile kosztuje zrobienie tatuażu?
Za tatuaż w studiu płacimy nie tylko gotówką czy kartą, lecz też naszą skórą. Z doświadczenia własnego i moich polskich znajomych, za prosty obrazek wielkości 5×5 cm w małym mieście możemy się spodziewać wydatku od 150 do 300 złotych. W Warszawie czy Wrocławiu cena może sięgnąć nawet 500 złotych za ten sam rozmiar. Ceny tatuażu o powierzchni 10×10 cm wahają się od 300 do 800 złotych w zależności od lokalizacji i doświadczenia artysty. We Wrocławiu, w popularnym studiu tatuażu, możemy się spodziewać wydatku rzędu 500-1000 złotych. Jeśli mówimy o obrazie zajmującym cały plecy lub rękę, to musimy liczyć się z kosztami sięgającymi nawet kilku tysięcy złotych.
Czy sądzicie, że tatuaże nadal mogą być kontrowersyjne? Jaki jest tatuaż waszych marzeń oraz ile wydaliście na swoją ostatnią dziarę? Piszcie w komentarzach!
Skład redakcji:
Olha Piven – redaktor naczelna, autorka tekstu
Wiktoria Kitala – redaktor techniczna, montaż dźwięku
Judyta Madeyska – korekta tekstu
Aleksandr Grzechca – redaktor techniczny, montaż video
Krzysztof Dykiel – redaktor techniczny, oprawa graficzna