Źródło: https://www.pinterest.cl/pin/441282463475132349/
Utożsamiany jest z kłamstwem, grzechem i nieszczęściem. Wiecznie potępiony, znienawidzony na przestrzeni tysiącleci. Możemy powiedzieć, że opis idealnie pasuje do sylwetek kilku szczególnych osób tego świata. Jednak nie dziś, ponieważ DZIŚ uciekamy w świat wiary, strachu i kina!
W Biblii jest przedstawiany jako uosobienie samych negatywnych cech – oszczerstwa, kłamstwa, prześladowania. Posiada wiele imion, postaci czy oblicz. Poznajcie odzianego w czerwień króla podziemi, mroku i smutku. Ikonę wszystkich mrożących krew w żyłach horrorów.
Antychrysta
666
Lucyfera
Szatana
Upadły anioł, który sprzeciwił się własnemu ojcu. Buntownik, który podbija amerykańskie kina. Brzmi jak materiał na film z Zackiem Efronem? Dziś jednak schodzimy do podziemia.
Postać ta jest na tyle charakterystyczną personifikacją zła, że zadomowiła się w popkulturze na dobre. W klasycznych horrorach spotykamy się z opętaniami czy egzorcyzmami, jednak cała otoczka pełni funkcję rozrywkową. Z jednej strony wzbudza w nas strach, niepokój, smutek. Z drugiej zabawia nas diabelskimi żartami. W niektórych dziełach możemy dostrzec walory artystyczne, które mają nakłonić człowieka do refleksji albo zakorzenić lęk w naszych głowach na dłużej niż po pięciosekundowym jumpscarze.
Jeśli kiedykolwiek w swoim życiu nie widziałeś filmu, w którym nie pojawił się temat diabła – podnieś rękę w górę. Jednak po dłuższym namyśle jesteśmy przekonani, że tego nie zrobisz.
Motyw opętania jako psychologiczna gra o władzę
Biblia i historyczne źródła mówią o nim i pokazują go w sposób negatywny, ale jak to wygląda w popkulturze? Czy świat filmowy trzyma się „typowego” modelu diabła?
Diabeł ubiera się… w garnitury
Kusiciel Ewy, odziany w dobrze skrojony garnitur i wypolerowane skórzane buty. Takim diabłem okazuje się postać, którą stworzył Al Pacino w „Adwokacie Diabła”. Historia w obrazie Hackforda nawiązuje do popularnego motywu dziecka szatana. Poznajemy wybitnego adwokata Kevina Lomaxa (Keanu Reeves), który „przypadkiem” dostaje życiową szansę i możliwość przeprowadzki, wraz ze swoją żoną, do Nowego Jorku. To miasto możemy uważać za symbol upadłego Babilonu, choć osobiście wybrałabym Las Vegas. Jeśli wrócimy do wcześniej wspomnianego dziecka szatana możemy przyznać, że w tym filmie jest ich… naprawdę sporo! Ale, niczym każdy rodzic, ma swojego ulubieńca – Kevina.
Następnego, dobrze odzianego i radosnego, kandydata wyłaniamy z serialu „Lucyfer”. Diabła, który uciekł na wakacje do Los ANGELes i chętnie pomaga tamtejszej policji w rozwiązywaniu zagadek kryminalnych. Pan Gwiazda Poranna, pomimo całej swojej potęgi, pokazuje nam, że relacja ojciec – syn czy bóg – diabeł może być naprawdę niełatwa dla Króla Cierpienia. Jeśli możemy wyróżnić jedną rzecz w stylu Lucyfera, to: what do you truly desire, my reader?
Bee, bee… wyszeptał Czarny filip
Jako że spotkaliśmy się już z uczłowieczoną postacią diabła, warto wspomnieć o tej zwierzęcej. XVII-wieczna Anglia, przerażający las, rodzina i odludzie. Od początku filmu czujemy dyskomfort i niepewność. Nie ma w nim typowych dla horroru jumpscarów. Nie zmienia to faktu, że film oglądamy z ogromnym zainteresowaniem. Największą odrazę czujemy jednak do kozła, który na początku zabawia się z najmłodszymi członkami rodziny, a na zakończenie pokazuje swe rogi i z pełnym impetem wbija je w ojca.
Amerykańskie kino pokazało światu wiele oblicz Króla Piekieł w różnych wersjach, jak i jego ewolucję. Nie omieszkamy wspomnieć o „Dziecku Rosemary”, „Egzorcyście”, „Omenie”, „Harrym Angelu”, czy ostatnim hicie Netflixa pt. „Chilling Adventures of Sabrina”. Przedstawienie diabła kiedyś i dziś jest niezwykle interesujące.
Dlaczego polskie kino boi się diabła?
Nie tylko na to pytanie odpowiadał dr Dawid Junke, prof. University of Washington, autor książki Transcendencja i sekularyzacja. Motywy religijne we współczesnych amerykańskich serialach telewizyjnych.
Diabeł jest popularniejszy niż Bóg.
Dawid Junke – profesor University of Washington
jest łatwiejszy do ugryzienia na ekranie
Wątek szatana jest częściej poruszany niż wątek Boga. Czy oznacza to, że pociąga nas strach? Brzmi to kuriozalnie, jednak analizując na przestrzeni lat tendencję przedstawienia kogoś, kto wzbudzał przerażenie od tysiącleci, a teraz króluje na głównych stronach portali streamingowych, możemy jednak oswoić się z tą myślą.
Niemniej jednak, obserwując obecne filmy oraz seriale, zauważamy również pewien rodzaj usprawiedliwiania diabła. Pokazujemy jego słabości i problemy, dajemy mu wejść w nasze życie jako normalna współodczuwająca osoba.
chyba lubimy się bać…
Uważamy strach za negatywną emocję, jednak w rzeczywistości bywa zupełnie inaczej. W psychologii pojęcie lęku jest mylone i często wymieniane naprzemiennie ze strachem, co może być nie do końca odbierane poprawnie.
Ten drugi wcale nie musi mieć negatywnego wydźwięku. W przeciwieństwie do lęku, który jest paraliżujący, strach często mobilizuje do działania i pozwala obiektywnie ocenić sytuację zanim podejmiesz jakiekolwiek działania.
Psycholog Monika Chrapińska-Krupa, spokojwglowie.pl
Nie wszyscy lubią się bać dla rozrywki, jednak istnieją pozytywne aspekty tzw. wywołanego strachu. Jak czytamy na portalu psychiatria.pl:
Za podstawowy aspekt, odpowiadający za zamiłowanie ludzkości do odczuwania strachu, uznawane jest to, że kiedy się boimy, to ta właśnie emocja typowo przesłania wszelkie inne myśli, które wcześniej znajdowały się w naszych głowach. Problemy w pracy, ciężki okres na uczelni czy kłótnie z partnerem – kiedy znajdujemy się w sali kinowej i widzimy pełną grozy scenę, przez chwilę możemy nie myśleć o dręczących nas problemach. Takie swego rodzaju przejściowe oderwanie się od rzeczywistości może stanowić główny powód tego, że lubimy się bać.
Tomasz Nęcki, psychiatra dziecięcy, psychiatria.pl
Skoro możemy dzięki temu oderwać się od rzeczywistości, to zapewne macie swojego ulubieńca.
POLECAMY!
Redakcja
Wydawca: Natalia Pietrzak
Zespół redakcyjny: Alicja Bąk, Aleksandra Kowalczyk, Julia Kurek, Kacper Pękala, Konrad Szary, Michaela Kunda, Rafał Zdanewicz
Źródła:
https://www.psychiatria.pl/artykul/dlaczego-lubimy-sie-bac/22562
https://www.spokojwglowie.pl/strach-a-lek-jak-odroznic/
https://film.interia.pl/wiadomosci/news-dziecko-rosemary-kolysanka-dla-diabla,nId,2592726
https://kwejk.pl/przegladaj/2983055/0/najciekawsze-przedstawienia-szatana-w-filmach.html
https://film.wp.pl/linda-blair-wielka-porazka-dziewczynki-z-egzorcysty-6072263088215169g
https://kultura.onet.pl/film/wywiady-i-artykuly/omen-45-rocznica-premiery-filmu-historia-kultowego-horroru/678vs5h
http://remi.jezuici.pl/zainteresowania/adwokat/adwokat_d_3.html
https://dawidjunke.com/
Track: On my Mind – Jae Ren Music provided by Verde Música Studio Watch: https://youtu.be/DiN0-4n2af4
Track: Past – AShamaluevMusic Music provided by Verde Música Studio Watch: https://youtu.be/jHOzCm4ePZw
Track: Walk it Off – Jae Ren Music provided by Verde Música Studio Watch: https://youtu.be/S2l-97PH5R8
Track: Flowers – Unwritten Stories Music provided by Verde Música Studio Watch: https://youtu.be/JajBNwhsL2o